اين شهرستان كه در شرق شهر قاين واقع شده و در آخرين تقسمات كشوري سال 1390، از شهرستان قاينات منفك و از سه بخش مركزي به مركزيت شهر حاجي آباد شامل دهستان هاي زير كوه و پترگان؛ بخش زهان به مركزيت شهر زهان شامل دهستانهاي زهان و افين و بخش شاسكوه به مركزيت روستاي آبيز شامل دهستانهاي شاسكوه و بهناباد تشكيل شده است. مركز اين شهرستان بر اساس سرشماري 1390، نزديك به شش هزار نفر جمعيت دارد.تاكنون بيش از 20 اثر تاريخي فرهنگي اين شهرستان در فهرست آثار ملي ثبت شده است. از مهمترين آثار تاريخي فرهنگي اين شهرستان مي توان به مسجد جامع افين، قلعه كوه افين، آسياب افين، رباط زردان، قلعه كوه زردان، سد سردوان، سد فخران، مزار چهار گنبد(امامزاده عمربن داوود)، بند تاريخي تجنود، غار پهلوان-بند آخوند، قلعه حسن بايخان، قلعه دختر آهنگران، قلعه دختر چلونك (مزار)، قلعه كوه آبيز و ... اشاره كرد.