این شهرستان که در شرق شهر قاین واقع شده و در آخرین تقسمات کشوری سال 1390، از شهرستان قاینات منفک و از سه بخش مرکزی به مرکزیت شهر حاجی آباد شامل دهستان های زیر کوه و پترگان؛ بخش زهان به مرکزیت شهر زهان شامل دهستانهای زهان و افین و بخش شاسکوه به مرکزیت روستای آبیز شامل دهستانهای شاسکوه و بهناباد تشکیل شده است. مرکز این شهرستان بر اساس سرشماری 1390، نزدیک به شش هزار نفر جمعیت دارد.تاکنون بیش از 20 اثر تاریخی فرهنگی این شهرستان در فهرست آثار ملی ثبت شده است. از مهمترین آثار تاریخی فرهنگی این شهرستان می توان به مسجد جامع افین، قلعه کوه افین، آسیاب افین، رباط زردان، قلعه کوه زردان، سد سردوان، سد فخران، مزار چهار گنبد(امامزاده عمربن داوود)، بند تاریخی تجنود، غار پهلوان-بند آخوند، قلعه حسن بایخان، قلعه دختر آهنگران، قلعه دختر چلونک (مزار)، قلعه کوه آبیز و ... اشاره کرد.